Informacja prasowa – Konferencja prasowa Rady Gospodarki Żywnościowej – Warszawa, 27.03.2013.

Polski system urzędowej kontroli bezpieczeństwa i jakości żywności jest w pełni zgodny ze wszystkimi wymaganiami Unii Europejskiej. Jego skuteczność w niczym nie odbiega od skuteczność systemów funkcjonujących w pozostałych krajach UE.

Pomimo zaliczenia unijnego systemu bezpieczeństwa i jakości żywności do jednego z najbardziej bezpiecznych i wymagających pod względem stosowanych standardów na świecie, incydenty żywnościowe dotyczące zarówno, jakości jak i bezpieczeństwa żywności mają miejsce praktycznie w każdym kraju UE. Ilość incydentów jest zasadniczo wprost proporcjonalna do wielkości produkcji produkcji żywności w danym kraju. Alerty systemu RASFF odnotowane w ciągu ostatnich dwóch lat wskazują, że żaden kraj, niezależnie od stopnia zaawansowania technologicznego i wielkości gospodarki żywnościowej nie jest w stanie wprowadzić 100 procentowo szczelnego systemu urzędowej kontroli żywności. Incydenty dotyczące zafałszowania produktów żywnościowych tj. jak np. incydent z zafałszowaną wołowiną potrafią objąć swoim zasięgiem praktycznie wszystkie kraje członkowskie niezależnie od sposobu organizacji służb kontrolnych.

Incydenty żywnościowe nie ominęły również Polski, jako jednego z największych producentów żywności w UE. Incydent zafałszowaniem żywności solą wypadową, czy też zafałszowania suszu jajecznego, oraz szereg pomniejszych incydentów, których liczba w ciągu ostatnich 2 lat wyniosła około 227 (dla porównania Niemcy 316, Francja 251, Hiszpania 282, Anglia163, Czechy 43, Słowacja 41) nie były jednak incydentami dotyczącymi bezpieczeństwa żywności, a jedynie zafałszowania i jakości.

Polska nie była sprawcą żadnego z poważnych incydentów żywnościowych mających wpływ na zdrowie i życie konsumentów, jakie miały miejsce w ciągu ostatnich dwóch lat w Unii Europejskiej.

Skażenie żywności bakterią escherichia coli w Niemczech pociągnęło za sobą ponad 200 ofiar śmiertelnych, wprowadzenie na rynek żywnościowy tysięcy litrów trucizny w postaci  alkoholu metylowego w Czechach pociągnęło za sobą kilkadziesiąt ofiar, w tym również w Polsce (ok. 10 ofiar). Jednak nawet tak poważne incydenty dotyczące bezpieczeństwa żywności nie były podstawą do twierdzenia, że czeski czy też niemiecki system bezpieczeństwa i jakości żywności nie działa.

Formułowane w Republice Czeskiej (ostatnio nawet przez związki zawodowe) postulaty, by wprowadzić zakaz sprzedawania żywności z Polski są nieuzasadnione. Co więcej byłyby one niezgodne z obowiązującym wszystkich członków Unii Europejskiej prawem.  Odpowiedzialność zbiorowa za incydenty żywnościowe nie może być stosowana w Unii Europejskiej.

Naczelną zasadą działania unijnego systemu bezpieczeństwa i jakości żywności jest pełna odpowiedzialność producenta za jakość i bezpieczeństwo wprowadzanego do obrotu produktu żywnościowego. Oznacza to, że za dany incydent żywnościowy odpowiedzialny może być wyłącznie konkretny producent, który wprowadził na rynek konkretną partię zafałszowanego lub niebezpiecznego produktu, o ile zostało to potwierdzone przez odpowiednie służby kontrolne. Unijny system bezpieczeństwa i jakości żywności nie przewiduje odpowiedzialności zbiorowej producentów czy też krajów, a wszelkie ograniczenia w handlu wspólnotowym mogą być stosowane jedynie w sytuacjach niemożliwych do opanowania skażeń żywności (tak jak w przypadku czeskiego metanolu) lub epidemii. Nie przewiduje również orzekania winy producenta bez przeprowadzenia odpowiednich procedur kontrolnych i wydania oficjalnej decyzji, od której każdy producent ma prawo się odwołać.

Wykorzystywanie pojedynczych incydentów żywnościowych, które stanowią promil w całym obrocie żywnością do wprowadzanie kompleksowego zakazu importu z jakiegokolwiek kraju należy uznać za ewidentne niezgodne z obowiązującym prawem unijnym. Stosowane środki nacisku administracyjnego i formy komunikowania o incydentach żywnościowych w Czechach noszą znamiona protekcjonizmu rynku i tworzenia barier w obrocie wewnątrzwspólnotowym.

Wspólny rynek europejski oparty jest na podstawowym prawie do swobodnego przepływu towarów i usług, w tym również produktów żywnościowych. Wszystkie działania, które nie są zgodne ze szczegółowymi regulacjami rynkowymi należy uznać za tworzenie barier w handlu wspólnotowym, co powinno mieć określone konsekwencje finansowo-gospodarcze dla każdego kraju, który stosuje tego typu protekcjonistyczne działania.

Przykładem tego typu działań jest prowadzona od roku w czeskich, a za ich przykładem również słowackich mediach, negatywna kampania wobec polskiej żywności. Jakość i bezpieczeństwo polskiej żywności podważa czeska prasa, radio i telewizja oraz ministerstwo rolnictwa i miejscowe inspektoraty rolno-spożywcze. Polska żywność jest kontrolowana kilkukrotnie częściej niż jakakolwiek inna sprowadzana do Czech, a każde nawet najdrobniejsze uchybienie jest natychmiast nagłaśniane w mediach, bez dania jakiejkolwiek możliwości obrony producentowi.

Za niedopuszczalną z punktu widzenia obowiązujących w Unii Europejskiej norm współpracy i zasad wspólnotowego rynku należy uznać wypowiedzi czeskich wysokich urzędników państwowych, przypisujących odpowiedzialność zbiorową wszystkim polskim produktom z powodu stwierdzonych uchybień i podważające system urzędowej kontroli żywności w Polsce. Jako przykład takich działań można podać wypowiedź Głównego Inspektora Inspekcji Rolno Spożywczej p. Jakuba Sebesty z dnia 13.02.2013, Który w programie []24 stwierdził publicznie, że: …„Mówiąc prawdę, jak przeczytam na etykiecie, z czego jest polski  artykuł wyprodukowany, staram się go omijać“.

Ta sama inspekcja prowadzi oficjalną stronę internetową, na której publikuje nazwy rzekomo niebezpiecznych lub niewłaściwej, jakości produktów oraz ich producentów. W dużej mierze dotyczy to firm polskich, które stwierdzają, że nie dano im jakiekolwiek możliwości dochodzenia swoich racji i odwołania się od zawartych na stronie stwierdzeń. Na stronie publikowane są obecnie wyniki kontroli nawet z przed dwóch lat, o których firmy nie były powiadomione. Stosowana przez czeską inspekcję metoda kontroli i publikacji wyników jest sprzeczna z obowiązującymi w UE zasadami powiadamiania RASFF (Rapid Alert System For Food and Feed), w którym nie występuje pojęcie produktu o niewłaściwej jakości, a jedynie produktu niebezpiecznego lub zafałszowanego.

Na początku lutego br. temat złej polskiej żywności zaczął się pojawiać w najbardziej uznawanych programach publicystycznach również w mediach publicznych. Jednym z nich jest np. program „Otazky Vacalva Moravce“ w programie pierwszym Czeskiej Telewizji.

Vaclav Moravec zaprosił do dyskusji Ministra Rolnictwa RC Petra Bendla, Szefa Inspekcji Rolno- Spożywczej Jakuba Šebestu oraz Szefa Zrzeszenia Handlu i Ruchu Turystycznego RC (drugiego najwiekszego w Czechach zrzeszania pracodawcow) Zdeňka Juračka.

Goście programu mocno krytykowali, jakość polskiej żywności i służby odpowiedzialne za jej bezpieczeństwo. W trakcie debaty wyłonił się obraz Polski, jako kraju, w którym nie funkcjonuje prawidłowo system nadzoru nad bezpieczeństwem żywności. Prezes Juraček powiedział, wprost, że gdyby w Polsce reguły kontroli żywności były określane tak jak w Czechach, nie dochodziłoby do afer. Zastanawia fakt, że udowadniając wyższość czeskiej kontroli żywności nad polską, przedstawiciele rządu czeskiego, nie wspomnieli o tragicznej w skutkach aferze z czeskim metanolem. Z aferą tą czeskie służby nie mogły sobie poradzić przez ponad miesiąc, a jej zasięg do tej pory nie został w pełni wyjaśniony.

Przy okazji konferencji prasowej Zrzeszenia Handlu i Ruchu Turystycznego RC, która odbyła się w Pradze 19 lutego wypowiadano się na temat ogólnokrajowego zakazu importu żywności z Polski. Szef zrzeszenia, jako jedyny z czeskich oficjeli wyraził pogląd, że nie wolno posądzać wszystkich producentów o nieuczciwość, kiedy złych praktyk dopuszczają się tylko niektórzy. Media przy prezentacji tego tematu pisały: „Celoplošny zakaz dovozu potravin z Polska“, czyli „Ogólnokrajowy zakaz importu polskiej żywności“ i dopiero w trakcie rozmów sprostowywały to oświadczenie.

Każdy z wymienionych powyżej przykładów w połączeniu w nieustannie trwającą nagonką medialną dyskredytującą wszystko, co zostało wyprodukowane w Polsce należy uznać za sprzeczne z zasadami wspólnego rynku UE, tworzenie barier w handlu oraz nieuczciwą konkurencję o wyraźnie polityczno-gospodarczym charakterze.

Niemal po roku tej intensywnej nagonki na polskie produkty żywnościowe, należy stwierdzić (w oparciu wstępne dane statystyczne), że doszło do wyhamowania rozwoju eksportu do Czech. Polska z wynikiem (7%) straciła pozycję lidera, co do międzyrocznej dynamiki rozwoju eksportu. Wyprzedziły nas Niemcy (9,3%), Słowacja (13,0%),  Austria ( 22,4%) oraz Węgry (14,4%). Po raz pierwszy od czterech lat nastąpił spadek wartości importu z Polski gotowych  wyrobów, takich  jak:  sery i  twarogi (-3,5%),  inne  wyroby mleczne (-3,8%), jaja (-3,7%), ryby konserwowe (-8,9%), warzywa i owoce konserwowe (-6,0%), słodycze (-6,1%), dodatki spożywcze typu: sosy, keczupy, ocet, itp. (-6,0%), kawa i jej substraty (-7,7%), a równocześnie wzrost importu wyrobów nieprzetworzonych, tj. cukru, świeżych owoców i warzyw, kukurydzy, mięsa świeżego i mrożonego.

Z powyższego wynika, że powszechna krytyka jakości i bezpieczeństwa polskiej żywności (nawet przy ogólnym wzroście importu z Polski w tej branży), skłania konsumentów czeskich do rezygnacji z polskich produktów – zwłaszcza gotowych, i stanowi skuteczną barierę w handlu.

Negatywna i nierzetelna kampania medialna w którą zaangażowani są wysocy urzędnicy szczebla rządowego oraz politycy, stanowi poważne naruszenie polskich interesów gospodarczych poprzez bezprecedensową próbę zniszczenia wizerunku i wiarygodności polskich produktów i Polski jako członka Unii Europejskiej.

Negatywna kampania dotycząca polskich produktów narusza normy stosowane w Unii Europejskiej dotyczące odpowiedzialność w zakresie jakości i bezpieczeństwa żywności oraz stanowi zabronioną w UE próbę tworzenia barier w handlu wspólnotowym i protekcjonizmu rynku, należy jak najszybciej poważnie zająć się zagadnieniem wykorzystywania incydentów żywnościowych do protekcjonizmu rynku.

Apelujemy o podjęcie jak najszybszej interwencji przez Rząd Polski jak również przez Komisję Europejską, gdyż tworzenie tego typu barier w handlu wspólnotowym poważnie narusza fundamenty unijnego rynku. Apelujemy też do Rządu Republiki Czeskiej o rzetelne zajęcie kwestią łamania zasad i przepisów regulujących obrót wewnątrzwspólnotowy.

Wykorzystywanie incydentów żywnościowych dla wprowadzania protekcjonizmu rynku, podważa również wiarygodność całego systemu bezpieczeństwa i jakości żywności w UE.

Tego typu działania w dłuższym okresie czasu stanowią zagrożenie dla wiarygodności wszystkich unijnych producentów żywności i mieć katastrofalne skutki dla całej unijnej gospodarki.

 

 

 

Informacje dodatkowe:

 

Republika Czeska jest trzecim co do wielkości obrotów rynkiem zbytu polskich artykułów rolno – spożywczych i trafia tam 6,2% polskiego eksportu w tej branży. Według Czeskiego Urzędu Statystycznego, wartość czeskiego importu z Polski w branży rolno –spożywczej w 2012 roku wyniosła 868 mln EUR i w porównaniu do roku poprzedniego wzrosła o 7,6%. Polska od wielu lat jest drugim co do wielkości dostawcą żywności na rynek Czeski z udziałem 16%, po Republice Federalnej Niemiec z udziałem 23,6%. Import z Polski i Niemiec stanowi ponad połowę wyszystkich imprortowanych towarów rolno – spożywczych do Republiki Czeskiej. Należy jednak tutaj podkreślić, że w porównaniu z rokiem 2000 udział Niemiec w czeskim imoprcie wzrósł o ok. 50%, a Polski o ok. 200%.

 

Informacje o polskiej żywności w czeskich mediach

Zestawienie najważniejszch artykułów i tytułów z czeskich mediów, z agencji informacyjnej Hill and Knowlton z Pragi, pokazujące skalę negatywnej kampanii wobec polskich produktów.

Summary of main articles and topics (December 2012  – February 2013)

 

Monitoring – Polish food in Czech media

Speculation about prohibition of food import from Poland
People from Slovakia ask for protection against Polish products	E15	20.2.2013
Czech Republic would stop the import for a while	Lidové noviny	20.2.2013
Juračka: Prohibition of Polish food? We want to stop import food only from some importers	Č24	19.2.2013
Czech Republic still breaks European directives	businessinfo.cz	19.2.2013
5 important news from business that you should know this morning	byznys.ihned.cz	19.2.2013
The Union of commerce asks for prohibition from concrete importers, not from all	finance.cz	19.2.2013
Czech food producers ask for prohibition of import food from Poland	ct24.cz	29.1.2013
President of Czech food chamber ask for prohibition of import food from Poland	ČRo 1 – Radiožurnál	29.1.2013
Prohibition of import food from Poland	ČRo 1 – Radiožurnál	29.1.2013
Prohibition of import food from Poland	ČRo Regina	29.1.2013
President of Czech food chamber Miroslav Toman asks for prohibition of import food from Poland	ČRo 1 – Radiožurnál	29.1.2013
Stop importing food from Poland	ČT 1	29.1.2013
Czech food producers ask for prohibition of import food from Poland	ČT 24	29.1.2013
Czech food chamber does not agree with Bendl: He wants prohibition of import food from Poland	parlamentnilisty.cz	29.1.2013
President of Czech food chamber asks for temporary prohibition of import food from Poland	zpravy.rozhlas.cz	29.1.2013
Czech food producers ask for prohibition of import food from Poland	ct24.cz	29.1.2013
Interview with Miroslav Toman	ČRo 1 – Radiožurnál	29.1.2013
President of Czech food chamber asks for temporary prohibition of import food from Poland	ČRo 1 – Radiožurnál	29.1.2013

 

Poor-quality of Polish food
Stricter punishments for poor-quality food	Prima Family	10.2.2013
Poor-quality of Polish food	ČRo 1 – Radiožurnál	29.1.2013
Poor-quality of Polish food	ČT 1	22.1.2013
Purchase food abroad? Czechs stay at home	ct24.cz	15.12.2012

 

Scandal with horse meat
Scandal with horse meat for beef issued already intervened Nestlé	ČRo 1 – Radiožurnál	19.2.2013
Poland accuse Irish butchers from horseflesh in the hamburger	e15.cz	7.2.2013
The dispute over the horse burgers: Poland wants to examine the Irish factory	tyden.cz	7.2.2013
Poland wants because of a dispute over the Irish meat processors to verify	finance.cz	7.2.2013

 

People are afraid to buy Polish food / less believe them
Do not be afraid of Czech food, invite representatives of local companies	ct24.cz	4.2.2013
Fear of Polish food already in Slovakia	ct24.cz	30.1.2013
Caution to Polish food	ČT 1	30.1.2013
Inspection of imported Polish food	ČT 24	30.1.2013
Czechs are less confident Polish food	ČRo 1 – Radiožurnál	29.1.2013
Czechs are less confident Polish food	ČRo České Budějovice	29.1.2013
Czechs are less confident Polish food	ČRo Plzeň	29.1.2013
Czechs are less confident Polish food	ČRo Plzeň	29.1.2013
Czechs are less confident Polish food	ČRo 1 – Radiožurnál	29.1.2013

 

Contaminated Polish cookies
Europian Union deals with Polish “poison seasoned” sweets	e15.cz	24.1.2013
Contaminated polish cookies – market recall	TV Nova	23.1.2013
Customers can return contaminated polish cookies even without the receipts	ČRo 1 – Radiožurnál	22.1.2013
Customers doesn’t need to have a receipts to return contaminated polish cookies	ČRo Plzeň	22.1.2013
Contaminated polish cookies – stores recall	Prima Family	22.1.2013
Cookies “upgraded” by rat poison	TV Nova	22.1.2013
Case of contaminated cookies can lead to an embargo on all polish products	zpravy.rozhlas.cz	22.1.2013
Poles exported to Czech Republic cookies “upgrated” by rat poison	e15.cz	21.1.2013
There was found a rat poison in cookies. Don’t you have them at home?	tyden.cz	21.1.2013

 

Ministry of Agriculture CZ – support of Czech products (versus Polish products)
Ministry and traders agree on greater support for domestic food	businessinfo.cz	11.2.2013
Minister Bendl: Traders make more space for domestic food	parlamentnilisty.cz	11.2.2013
Bendl and traders: Support for domestic food	prvnizpravy.cz	11.2.2013
Ministry of Agriculture with the Poles to the effective protection of the market still have not agreed	zpravy.rozhlas.cz	29.1.2013

 

The import of Polish food significantly increasing
Imports rose	Zemědělec	4.2.2013
Food imports from Poland breaks all records	Haló noviny	31.1.2013
Imports of Polish food to the Czech Republic has increased fourfold	vitalia.cz	31.1.2013
Food imports from Poland grows, despite multiple scandals	novinky.cz	30.1.2013
Imports of Polish food has grown since 2000, more than four times	finance.cz	29.1.2013
Polish producers are conquering the Czech Republic. They are amazed.	aktualne.cz	14.12.2012

 

Low price of Polish food
Price decides.  Interest in the Polish food despite the scandals	e15.cz	30.1.2013
Czechs buy cheap Polish food despite the scandals, import breaks records	ekonomika.iDNES.cz	30.1.2013
Czech customers did not interested about the scandals. Food from Poland is cheap, so goes like hotcakes	lidovky.cz	30.1.2013
Scandals with Polish food didn´t scare Czechs	Rádio Blaník	30.1.2013
Czech customer, when buying food, is still mainly oriented by price	ČRo 1 – Radiožurnál	29.1.2013

Linki do programów o polskiej żywności w których pozwolono wypowiedzieć się stronie polskiej

http://www.ceskatelevize.cz/ivysilani/1097181328-udalosti/213411000100226/obsah/246275-plosny-zakaz-dovozu-polskych-potravin/

 

http://www.ceskatelevize.cz/ivysilani/1096898594-udalosti-komentare/213411000370226/

(zaczyna sie w 34,50 min.)

Czeski import z Polski w grupie żywności i zwierząt żywych w 2012 r.

Źródło: Czeski Urząd Statystyczny

Jak Czesi widzą obecnie polską żywności:

 

Babka polska

Do 50 dkg pomielonego tynku dodajemy 1 dkg silnie pieniącego się proszku do prania. Żółtka z 3 zepsutych jajek ucieramy z 5 g technicznej sacharyny. Następnie dodajemy 1 dl oleju napędowego, 1 dl półtłustej emulsji żeźnej i kostkę rozpuszczonego mydła dla psów. Wszystkie składniki dokładnie wymieszamy i wyrobimy ciasto. W gaśnicy pianowej ubijemy pianę i ze szczyptą soli technicznej wmieszamy ją do ciasta. Ciasto podzielimy na dwie części. Do jednej z nich dodamy polskie bio kakao z zawartością 0% kakao. Aby uzyskać piękny marmurek, wlejemy oba ciasta na przemian do blachy wysmarowanej łojem jelenim i posypanej mięso – kostną mączką. W trakcie pieczenia szpadką przekłuwamy tworzące się pęcherzyki powietrza, tak aby rakotwórcze gazy mogły swobodnie unikać. Pieczemy mniej więcej godzinę aż babka będzie niebieska. Po wyjęciu z formy pojejemy polewą z Prymalxu (farba) i posypiemy kluleczkami steropianu oraz posypiemy gipsem.